Nöbetçi Eczaneler
BEÜN Bilim İletişimi Ofisi’nden “5 Soru – 5 Cevap Bilim Söyleşileri”nin Dördüncü Bölümü Zonguldak Kömür Deneyim Ocağı’nda Gerçekleştirildi
Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) destekleri ve BEÜN Rektörü Prof. Dr. İsmail Hakkı Özölçer’in teşvikleriyle kurulan Bülent Ecevit Üniversitesi Bilim İletişimi Ofisi, “5 Soru – 5 Cevap Bilim Söyleşileri” başlıklı programının dördüncü bölümünü Zonguldak Kömür Deneyim Ocağı’nda gerçekleştirdi.
Programda, Bilim İletişimi Ofisi Sorumlusu Dr. Öğr. Üyesi Cem Evrim Aslan moderatörlüğünde, BEÜN Rektör Yardımcısı ve Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu konuk oldu. “Yer Gözlem Uyduları: Yeryüzünü Uzaydan İzlemek ve Depremi Anlamak” başlığıyla halka açık olarak düzenlenen yayına Maden Müzesi’ni ziyaret eden vatandaşlar katılım sağladı.
Program öncesinde basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, YÖK’ün üniversiteleri halkla daha yakın hale getirme amacıyla “Bilim Kafe” temalı etkinlikler düzenlediğini belirtti. Kutoğlu, “Yükseköğretim Kurulu, son dönemde üniversiteleri halkla buluşturma kapsamında çeşitli etkinlikler başlattı. ‘Bilim Kafe’ adı altında tüm Türkiye çapında eş zamanlı olarak düzenlenen bu etkinlikler sayesinde üniversiteler halka açılıyor. Etkinlikler kayda alınarak daha sonra internet üzerinden de vatandaşlara ulaştırılacak. Ayrıca, program sırasında vatandaşlarımız bizlerle birlikte olup doğrudan soru da sorabiliyor.” ifadelerini kullandı.
Kutoğlu, 81 ilde gerçekleştirilen programın Zonguldak’ta yer alan tarihi Kömür Deneyim Ocağı’nda gerçekleştirilmesinin önemini vurguladı. Türkiye Taşkömürü Kurumu tarafından eğitim ve turizm amacıyla kullanılan ve 1937 yılında kapanmış gerçek bir kömür ocağı olduğunu hatırlarak “Zonguldak, Türkiye’de kömür üretiminin başladığı ilk yerlerden biri. Bu nedenle çekim için bu mekan seçildi. Günümüzde kömür çok daha derinlerde olduğu için üretim daha zorlu koşullarda, 600-700 metre derinliklerde gerçekleştiriliyor. Bu mekânın sembolik anlamı oldukça güçlü.”
Deprem ve yerkabuğu hareketleri konuşuldu
Prof. Dr. Kutoğlu, söyleşide deprem konusunun bilimsel yönleriyle ele alınacağını belirterek
“Vatandaşlarımıza depremin nasıl oluştuğunu bilimsel bir çerçevede anlatmak istiyoruz. Sosyal medyada ve bazı ortamlarda zaman zaman bilim dışı bilgiler dolaşıyor. Biz bu söyleşilerle halkı doğru şekilde bilgilendirmeyi amaçlıyoruz.” dedi.
Depremlerin oluşumuna dair teknik detaylara da değinen Kutoğlu, “Üzerinde yaşadığımız katı yerkabuğu, yaklaşık 10 ila 70 kilometrelik bir derinliği kapsıyor. Ancak Dünya’nın yarıçapı 6.370 kilometre. Yani yüzeyin altındaki büyük kısmı eriyik magma tabakası oluşturuyor. Bu magma tabakasının sıcaklığı nedeniyle yerkabuğu sürekli hareket halinde. Bu hareketler; kabuğun parçalarının birbiriyle çarpışmasına, sürtünmesine ya da ayrılmasına neden oluyor. Zamanla biriken enerji kırılmalarla açığa çıkıyor ve biz bunu deprem olarak hissediyoruz.” şeklinde konuştu.
“Uydular Sayesinde Mikroskobik Hareketler Bile İzlenebiliyor”
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte artık uydular sayesinde yerkabuğundaki milimetrelik hareketlerin dahi izlenebildiğini vurgulayan Kutoğlu, “Bundan 50 yıl önce yılda 1-2 cm’lik hareketler izlenemeyecek kadar küçük görülüyordu. Ancak günümüzde uydu teknolojisiyle birkaç milimetrelik hareketleri bile takip edebiliyoruz. Bu sayede fayların hareket hızlarını ve yönlerini belirleyebiliyor, deprem potansiyellerini daha iyi analiz edebiliyoruz. Hatta bazı durumlarda deprem öncesi oluşan mikroskobik değişimleri tespit ederek risk seviyesinin arttığını öngörebiliyoruz.” dedi.
Program sonunda Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu programa katılan izleyicilerin sorularını yanıtladı.